ESG Today

EP 78 :  การกุศล หรือ ทรัพยากรเชิงกลยุทธ์

งานอาสาสมัครไม่ใช่การกุศล  แต่เป็นทรัพยากรเชิงกลยุทธ์ที่วัดผลได้

อุทกภัยรุนแรงที่หาดใหญ่ส่งท้ายปี 2025 คนทั้งประเทศเกาะติดสถานการณ์  ลุ้นระทึกเอาใจช่วยอาสาสมัครกู้ภัยที่ทำงานแข่งกับความเชี่ยวกราก และระดับความสูงของน้ำที่ทวีความรุนแรงขึ้นอย่างไม่หยุดยั้ง ฝ่าความมืด ความหนาวเย็น ฝ่าเครื่องกีดขวางทั้งบนดินและใต้น้ำ เข้าไปช่วยประชาชน ให้ทันเวลา และให้ได้มากที่สุด  

อาสาสมัครมีความสําคัญทางวัฒนธรรมและสังคมอย่างลึกซึ้ง   การเป็นอาสาสมัครเป็นส่วนหนึ่งของสังคมมนุษย์มาช้านาน ตั้งแต่ประเพณีการช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ไปจนถึงการเคลื่อนไหวที่จัดตั้งขึ้น และฝังอยู่ในประเพณีและค่านิยมข้ามวัฒนธรรม  เป็นสิ่งส่งเสริมความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียว การมีส่วนร่วมของพลเมือง และความรู้สึกเป็นเจ้าของ

องค์การสหประชาชาติได้ประกาศให้ปี 2026 เป็นปีอาสาสมัครสากล (International Volunteer Year : IVY 2026) เพื่อให้ตระหนักว่า อาสาสมัครเป็นรากฐานที่สําคัญและเป็นตัวขับเคลื่อนหลักของการพัฒนาที่ยั่งยืน และการดําเนินงานด้านมนุษยธรรม  อาสาสมัครเสริมสร้างความเข้มแข็งให้กับสังคมทั้งในยามวิกฤตและยามสันติ  และการมีส่วนร่วมของพวกเขามีความสําคัญต่อการบรรลุเป้าหมายวาระการพัฒนาที่ยั่งยืนปี 2030  

IVY 2026 เปิดตัวในวันอาสาสมัครสากล 5 ธันวาคม 2025 เรียกร้องให้รัฐบาล องค์กร และชุมชนทั่วโลกสนับสนุนการเป็นอาสาสมัครในทุกรูปแบบ ทั้งที่เป็นทางการและไม่เป็นทางการ ทั้งในระดับท้องถิ่นและระดับโลก โดยการสร้างสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยและครอบคลุม และบูรณาการการเป็นอาสาสมัครเข้ากับนโยบายขององค์กร

หนังสือรายงานสถานะของอาสาสมัครของโลก (The State of the World’s Volunteerism Report : SWVR) เป็นสิ่งพิมพ์หลักของสหประชาชาติ  ที่ให้ข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับพลังและผลกระทบของอาสาสมัครที่มีต่อโลก เน้นย้ำถึงความเป็นสากล  ขอบเขต และอิทธิพลที่กว้างขวางของพวกเขา การประเมินค่าและการวัดผลการมีส่วนร่วมของอาสาสมัคร เป็นกุญแจสําคัญในการเสริมสร้างความเข้าใจระดับโลกและสร้างแบบจําลองนวัตกรรมสําหรับอนาคต

ทุกเดือน คนวัยทํางาน 2.1 พันล้านคน ได้อาสาสละเวลาและทักษะของตน ซึ่งกระตุ้นให้เกิดการเปลี่ยนแปลงที่แท้จริงในชุมชนทั่วโลก  หากแต่วิธีการวัดที่ล้าสมัยได้มองข้ามการมีส่วนร่วมนี้มาช้านาน  ทําให้การเป็นอาสาสมัครถูกประเมินค่าต่ำเกินไปเมื่อใช้ในการตัดสินใจด้านนโยบายและการลงทุน   

SWVR  ฉบับปี 2026  ใช้ชื่อว่า "Volunteerism and its Measurements" เผยแพร่ในวันอาสาสมัครสากล 2025 ได้เปลี่ยนวิธีการเล่าเรื่องเกี่ยวกับอาสาสมัคร   โดยแนะนําแนวทางที่ครอบคลุมและเป็นนวัตกรรมในการวัดความเป็นอาสาสมัคร   เพื่อให้มั่นใจว่า ความหวัง ความไว้วางใจ และความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันของพวกเขาเหล่านั้น จะปรากฏอยู่ในข้อมูลทั่วโลกในที่สุด  รายงานนี้จึงเป็นมากกว่าการวิจัย แต่เป็นการกระตุ้นให้เกิดการขับเคลื่อนของรัฐบาล ภาคประชาสังคม ธุรกิจ และสถาบันการศึกษา สร้างความตระหนักว่า งานอาสาสมัครไม่ใช่การกุศล แต่เป็นทรัพยากรเชิงกลยุทธ์ที่วัดผลได้

SWVR ปี 2026 เสนอดัชนีการมีส่วนร่วมของอาสาสมัครทั่วโลก ( Global Index of Volunteer Engagement :  GIVE) ที่เป็นนวัตกรรมใหม่ เป็นกรอบการทํางานที่ก้าวล้ำไปกว่าเพียงแค่การนับชั่วโมงทำงาน เพราะตัวเลขเพียงอย่างเดียวไม่ได้บอกเรื่องราวทั้งหมด การจับขนาดและความลึกของการเป็นอาสาสมัครต้องใช้เครื่องมือ กลยุทธ์ และนวัตกรรมที่หลากหลาย โดยข้อมูลเชิงปริมาณสามารถช่วยให้เข้าใจระดับการมีส่วนร่วม  ขณะที่ข้อมูลเชิงลึกเชิงคุณภาพสามารถเปิดเผยมิติของการเป็นอาสาสมัครที่มักถูกมองข้าม รวมถึงการเติบโตส่วนบุคคล ความสัมพันธ์ทางสังคม ความยืดหยุ่น รูปแบบของความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน และการผสมผสานแนวทางที่แตกต่างกันของแต่ละพื้นที่

GIVE รวบรวมผลกระทบของอาสาสมัครในสี่มิติได้แก่ บุคคล ชุมชน เศรษฐกิจ และ ระบบที่ช่วยสร้างอาสาสมัคร นอกจากนั้น การหาคุณค่าที่แท้จริงของงานอาสาสมัคร จะทำให้สามารถสร้างระบบที่แข็งแกร่งขึ้น ให้พวกเขาปลดปล่อยศักยภาพได้เต็มที่และยุติธรรม รายงานยังแสดงตัวอย่างของเครื่องมือที่ใช้งานได้จริง แนวทางการวัดผล และวิธีการใช้เครื่องมือเหล่านี้จากมุมมองของรัฐ องค์กร และอาสาสมัครเอง ช่วยให้ผู้มีอํานาจตัดสินใจมีข้อมูลในการกําหนดนโยบาย กฎหมาย และลําดับความสําคัญของเงินทุน

อาสาสมัครมีหลายรูปแบบ ตั้งแต่การมีส่วนร่วมผ่านความคิดริเริ่มในท้องถิ่น แพลตฟอร์มออนไลน์ ไปจนถึงการมอบหมายงานระหว่างประเทศ  ทุกวันนี้  70 เปอร์เซ็นต์ของอาสาสมัครประมาณ 1 พันล้านคนทั่วโลก เป็นอาสาสมัครอย่างไม่เป็นทางการ ทำงานช่วยเหลือผู้คนในชุมชนโดยตรง  ในขณะที่ 30 เปอร์เซ็นต์มีส่วนร่วมผ่านองค์กรที่เป็นทางการ  พวกเขามักจะทํางานในสภาวะที่ท้าทาย มีภารกิจที่เต็มไปด้วยความคิดสร้างสรรค์ ความเห็นอกเห็นใจ และความอดทน  ผลงานของพวกเขาจึงต้องได้รับการยอมรับ วัดผล และสะท้อนให้เห็นในการวางแผนการพัฒนาในทุกระดับ

การขจัดอุปสรรคในการเป็นอาสาสมัครเป็นอีกเรื่องที่สําคัญ  ต้องเปิดกว้างสําหรับทุกคนโดยไม่คํานึงถึงอัตลักษณ์ทางเพศ เชื้อชาติ ชาติพันธุ์ อายุ ความพิการ รสนิยมทางเพศ สถานะทางเศรษฐกิจและสังคม ศาสนา หรือประสบการณ์ชีวิต รัฐบาลและองค์กรต่างๆ ต้องขจัดอุปสรรคทางสังคม กฎหมาย และเศรษฐกิจที่จํากัดการเข้าถึง โดยเฉพาะอย่างยิ่งสําหรับผู้ที่เผชิญกับการเลือกปฏิบัติ หรือบุคคลชายขอบ  

ทั้งในยามวิกฤตและสันติ อาสาสมัครมักจะเป็นคนแรกที่ลงมือทําและออกไปเป็นคนสุดท้าย