สวัสดีครับทุกท่าน วันนี้ผมจะพาไปรู้จัก 4IR และ 5IR ว่ามันคืออะไร ซึ่งในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา เราคงได้ยินคำว่า "การปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งที่ 4" (4IR) กันมาบ้างแล้ว เทคโนโลยีอย่างปัญญาประดิษฐ์ (AI), อินเทอร์เน็ตของสรรพสิ่ง (IoT), และ Big Data ได้เข้ามาเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตและการทำงานของเราอย่างมหาศาล แต่รู้ไหมว่าโลกกำลังก้าวเข้าสู่ยุคใหม่ที่เรียกว่า "การปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งที่ 5" (5IR) แล้ว! แล้ว 4IR และ 5IR แตกต่างกันอย่างไร และจะส่งผลกระทบต่อชีวิตคนไทยอย่างไรบ้าง มาหาคำตอบไปพร้อมกัน

            4IR การปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งที่ 4 ยุคแห่งการเชื่อมโยงและข้อมูลเป็นยุคอุตสาหกรรม 4.0 คือการนำเทคโนโลยีดิจิทัลและกายภาพมาหลอมรวมกัน ทำให้เกิดการเชื่อมโยงข้อมูลและอุปกรณ์ต่างๆ เข้าด้วยกัน ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดในชีวิตประจำวันของเราก็คือ
            สมาร์ทโฟนที่เป็นมากกว่าแค่โทรศัพท์ แต่เป็นเครื่องมือในการเข้าถึงข้อมูล เชื่อมต่อกับโลกออนไลน์ และควบคุมอุปกรณ์ต่าง ๆ
            บ้านอัจฉริยะ (Smart Home) ที่เราสามารถควบคุมไฟ แอร์ หรือกล้องวงจรปิดได้จากระยะไกล
            โรงงานอัจฉริยะ (Smart Factory) ที่เครื่องจักรทำงานร่วมกันอย่างเป็นระบบ มีการแลกเปลี่ยนข้อมูล และทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
            การใช้ AI และ Big Data ในการวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อทำความเข้าใจพฤติกรรมผู้บริโภค พัฒนาสินค้าและบริการ หรือแม้กระทั่งช่วยในการวินิจฉัยโรค
            โดย 4IR ยุคอุตสาหกรรม 4.0 ข้อมูลคือสิ่งที่มีค่า และการเชื่อมโยงคือหัวใจสำคัญ เทคโนโลยีเหล่านี้ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพ ลดต้นทุน และสร้างความสะดวกสบายให้กับชีวิต
            ซึ่งการก้าวจาก 4IR ยุคอุตสาหกรรม 4.0 ไปสู่ 5IR การปฏิวัติอุตสาหกรรม 5.0 เมื่อมนุษย์และ AI ทำงานร่วมกันอย่างลงตัว เป็นยุคที่เน้นการทำงานร่วมกันระหว่างมนุษย์และปัญญาประดิษฐ์ (AI) หรือหุ่นยนต์อย่างมีประสิทธิภาพและกลมกลืน โดยแนวคิดหลักของ 5IR การปฏิวัติอุตสาหกรรม 5.0 คือ
            มนุษย์เป็นศูนย์กลาง (Human-centric) เทคโนโลยีจะต้องถูกออกแบบมาเพื่อส่งเสริมศักยภาพของมนุษย์ ทำให้มนุษย์ทำงานได้ง่ายขึ้น ปลอดภัยขึ้น และมีความสุขมากขึ้น ไม่ใช่มาแทนที่มนุษย์ทั้งหมด
            ความยั่งยืน (Sustainability) การพัฒนาเทคโนโลยีจะต้องคำนึงถึงสิ่งแวดล้อมและสังคม เพื่อสร้างความยั่งยืนในระยะยาว
            ความยืดหยุ่นและความทนทาน (Resilience) ระบบจะต้องมีความยืดหยุ่น สามารถปรับตัวและทนทานต่อการเปลี่ยนแปลงหรือเหตุการณ์ไม่คาดฝันได้
            แล้วชีวิตคนไทยจะเปลี่ยนไปอย่างไรในยุค 5IR การปฏิวัติอุตสาหกรรม 5.0...?
แน่นอนการทำงาน
          ทักษะที่จำเป็นที่ต้องมีคือ ทักษะด้านความคิดสร้างสรรค์ การคิดเชิงวิพากษ์ การแก้ไขปัญหาที่ซับซ้อน และทักษะทางสังคมจะยิ่งมีความสำคัญมากขึ้น เพราะเป็นสิ่งที่ AI ทำได้ยากกว่า

            เราจะได้เห็นการทำงานร่วมกันระหว่างคนกับ AI และหุ่นยนต์ในหลายๆ อาชีพมากขึ้น
            การศึกษาการเรียนรู้จะไม่ใช่แค่ในห้องเรียน แต่เป็นการเรียนรู้ตลอดชีวิต เพื่อปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี ระบบการศึกษาจะมีความเฉพาะบุคคลการศึกษาแบบ Personalize มากขึ้น ตอบโจทย์ความต้องการและศักยภาพของแต่ละคน
            สุขภาพและการแพทย์ เทคโนโลยีจะช่วยให้สามารถติดตามสุขภาพของตัวเองได้ใกล้ชิดขึ้น และรับคำแนะนำในการดูแลสุขภาพได้ทันท่วงที การผ่าตัดและวินิจฉัยโรคที่แม่นยำขึ้น ด้วยความร่วมมือระหว่างแพทย์และ AI
            สิ่งแวดล้อมและสังคม เทคโนโลยีจะถูกนำมาใช้เพื่อแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อม เช่น การจัดการพลังงาน การลดขยะ และการเกษตรยั่งยืน ซึ่งจะทำให้คุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ด้วยการออกแบบเทคโนโลยีที่คำนึงถึงความเป็นอยู่ที่ดีของมนุษย์ เช่น เมืองอัจฉริยะที่น่าอยู่และปลอดภัย
            ดังนั้นเราในฐานะคนไทยต้องเตรียมรับมือกับ 5IR การปฏิวัติอุตสาหกรรม 5.0 ที่กำลังจะเกิดขึ้น โดยการพัฒนาทักษะใหม่ๆ และปรับตัวให้เข้ากับการทำงานร่วมกับเทคโนโลยี เพราะการปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งที่ 5 ไม่ใช่เรื่องไกลตัวอีกต่อไป แต่เป็นอนาคตที่กำลังจะมาถึงในไม่ช้า การทำความเข้าใจและเตรียมพร้อมรับมือกับการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ จะช่วยให้คนไทยทุกคนสามารถใช้ชีวิตในยุคเทคโนโลยีได้อย่างมีความสุขและประสบความสำเร็จ