นายสุรินทร์ วรกิจธำรง  อธิบดีกรมควบคุมมลพิษ  (คพ.) เปิดเผยว่า จากกรณีปัญหาแม่น้ำสาละวินมีความขุ่นผิดปกติ กรมควบคุมมลพิษ (คพ.) ได้กำหนดจุดตรวจวัดคุณภาพสิ่งแวดล้อม และลงพื้นที่เก็บตัวอย่างคุณภาพน้ำและตะกอนดินในแม่น้ำสาละวินและลำน้ำสาขา ในพื้นที่จังหวัดแม่ฮ่องสอน ครั้งที่ 1 ระหว่างวันที่ 12 – 13 พฤศจิกายน 2568 โดยวิธีการเก็บตัวอย่างและตรวจวิเคราะห์ด้วยวิธีตามประกาศกรมควบคุมมลพิษและ standard methods for the examination of water and wastewater ผลการตรวจสอบจากห้องปฏิบัติการสิ่งแวดล้อม คพ.พบว่า คุณภาพน้ำในแม่น้ำสาละวิน จำนวน 13 จุด ตั้งแต่ชายแดนไทย-เมียนมา ต.แม่คง อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน จนถึง บ้านสบเมย ม.4 ต.แม่สามแลบ

อ.สบเมย จ.แม่ฮ่องสอน มีค่าสารหนูเกินค่ามาตรฐานคุณภาพน้ำในแหล่งน้ำผิวดิน ทุกจุดตรวจวัด (ค่ามาตรฐานไม่เกิน 0.01 มิลลิกรัมต่อลิตร (มก./ล.)) ค่าตะกั่วเกินค่ามาตรฐาน 1 จุด (ค่ามาตรฐานไม่เกิน 0.05 มิลลิกรัมต่อลิตร (มก./ล.)) และค่าปรอททุกจุดไม่เกินค่ามาตรฐาน ส่วนลำน้ำสาขา จำนวน 5 จุด คุณภาพน้ำเป็นไปตามค่ามาตรฐานที่กำหนด ดังนี้

แม่น้ำสาละวิน

SAL01 ผาตั้ง ชายแดนไทย-เมียนมาร์ ต.แม่คง อ.แม่สะเรียง มีค่าสารหนู 0.023 มก./ล.

SAL02 บริเวณหน่วยอนุรักษ์พันธุ์สัตว์ป่าผาแดง ต.แม่คง อ.แม่สะเรียง มีค่าสารหนู 0.025 มก./ล.

SAL03 บ้านจอท่า ต.แม่คง อ.แม่สะเรียง มีค่าสารหนู 0.023 มก./ล.

SAL04 ฐานโกแกระ ต.แม่คง อ.แม่สะเรียง มีค่าสารหนู 0.027 มก./ล.

SAL05 สบแงะ ต.แม่คง อ.แม่สะเรียง มีค่าสารหนู 0.024 มก./ล.

SAL06 ป่าไม้อุมดา ต.แม่คง อ.แม่สะเรียง มีค่าสารหนู 0.025 มก./ล.

SAL07 บ้านแม่สะเกิบ ต.แม่คง อ.แม่สะเรียง มีค่าสารหนู 0.027 มก./ล.

SAL08 บ้านท่าตาฝั่ง ต.แม่ยวม อ.แม่สะเรียง มีค่าสารหนู 0.025 มก./ล. ค่าตะกั่ว 0.076 มก./ล. (ค่ามาตรฐานไม่เกิน 0.05 มก./ล.)

SAL09 รอยต่อระหว่างพื้นที่อำเภอสบเมย-อำเภอแม่สะเรียง มีค่าสารหนู 0.028 มก./ล.

SAL10 ท่าเรือหมู่บ้านแม่สามแลบ ต.แม่สามแลบ อ.สบเมย มีค่าสารหนู 0.029 มก./ล.

SAL11 หย่อมบ้านปู่ทา ม.6 ต.แม่สามแลบ อ.สบเมย มีค่าสารหนู 0.024 มก./ล.

SAL12 หย่อมบ้านพะละอึ ม.4 ต.แม่สามแลบ อ.สบเมย มีค่าสารหนู 0.027 มก./ล.

SAL13 บ้านสบเมย ม.4 ต.แม่สามแลบ อ.สบเมย มีค่าสารหนู 0.029 มก./ล.

ลำน้ำสาขา

PO01 ต.แม่คง อ.แม่สะเรียง

SAM01 ต.แม่สามแลบ อ.สบเมย

KEB01 แม่คง อ.แม่สะเรียง

PIN01 บ้านพะละอึ ต.แม่สามแลบ อ.สบเมย

MOE01 บ้านสบเมย ต.แม่สามแลบ อ.สบเมย

ทุกจุด คุณภาพน้ำเป็นไปตามค่ามาตรฐานที่กำหนด

การดำเนินงานในขั้นต่อไป

1. ทส. จะทำหนังสือด่วนที่สุดแจ้งกระทรวงการต่างประเทศ เพื่อประสานแจ้งผลต่อประเทศเมียนมา และขอให้เมียนมาตรวจสอบคุณภาพน้ำและแหล่งกำเนิดมลพิษ

2. คพ. จะลงพื้นที่ทำความเข้าใจกับประชาชน เรื่องการใช้น้ำกินน้ำใช้ในชีวิตประจำวันและวิธีการปรับปรุงคุณภาพน้ำเบื้องต้นอย่างง่าย ซึ่งประชาชนส่วนใหญ่ใช้น้ำประปาภูเขา และได้ตรวจน้ำประปาภูเขาแล้วว่าไม่พบสารหนูแต่อย่างใด จึงไม่น่าจะมีผลกระทบอะไรในเรื่องนี้  แต่มี 4 ครอบครัวที่อาศัยอยู่ในแพริมน้ำและใช้น้ำโดยตรงจากแม่น้ำสาละวิน  เจ้าหน้าที่ คพ. ได้แนะนำวิธีการปรับปรุงคุณภาพน้ำเบื้องต้น เมื่อครั้งลงพื้นที่ช่วงต้นเดือนพฤศจิกายน ที่ผ่านมาแล้ว

3. คพ. จะตรวจสอบคุณภาพน้ำและแจ้งประชาสัมพันธ์อย่างต่อเนื่อง

4. ผลการวิเคราะห์การปนเปื้อนในปลาและพืช ปัจจุบันหน่วยงานที่เกี่ยวข้องดำเนินการเก็บตัวอย่างแล้ว และอยู่ระหว่างรอผลการวิเคราะห์

ทั้งนี้ คพ.จะส่งเจ้าหน้าที่ลงพื้นที่พูดคุยกับชาวบ้านต่อไปอีกครั้งในอาทิตย์หน้า โดยกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จะเร่งหาแหล่งน้ำทางเลือก ทั้งน้ำสำหรับอุปโภคและการเกษตร ไม่ว่าจะเป็นแหล่งน้ำผิวดินหรือน้ำบาดาล ซึ่งกรมทรัพยากรน้ำและกรมทรัพยากรน้ำบาดาลได้ดำเนินการสำรวจเบื้องต้น และมีแผนจะเจาะบ่อบาดาล หรือหาแหล่งน้ำอื่น เพื่อบรรเทาผลกระทบให้ชุมชนต่อไป นายสุรินทร์ กล่าว