ไข่น้ำ หรือทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือเรียกว่า ผลำ เป็นพืชน้ำ มีลักษณะสีเขียวคล้ายไข่ปลาเล็กๆ ขึ้นอยู่บริเวณผิวน้ำ โดยปกติไข่น้ำ (ผลำ) จะมีมากมากในแหล่งน้ำธรรมชาติที่ไม่มีน้ำไหลเวียน เป็นอาหารพื้นบ้านที่ชาวบ้านนิยมนำไปประกอบอาหาร เช่น แกง ต้มยยำ เจียวผสมกับไข่ หรือใส่เป็นส่วนประกอบของอาหารต่างๆ เพื่อเพิ่มรสชาติอาหารให้มีความหอม มัน อร่อย มากยิ่งขึ้น

                แต่ในปัจจุบัน ไข่น้ำกลายเป็นของหายาก เนื่องจากแหล่งน้ำธรรมชาติมีความสกปรก เน่าเสีย หรืออาจมีสารเคมีตกค้างอยู่ จึงทำให้ไข่น้ำไม่สามารถเจริญเติมโตอยู่ได้ แต่หากเรานำไข่น้ำมาเพาะเลี้ยง ก็จะได้อาหารที่สด สะอาด ไว้ประกอบอาหารและสามารถประกอบเป็นอาชีพเสริมได้

• วัสดุ/อุปกรณ์

1. พลาสติกสีดำ                                1              ผืน
2. น้ำจุลินทรีย์                    0.5          ลิตร
3. พันธุ์ไข่น้ำ
4.  ปุ๋ยชีวาพ                       20           กิโลกรัม

• วิธีเลี้ยงไข่น้ำ

ขุดบ่อดินให้มีขนาดความลึกประมาณ 1 เมตร กว้าง 1 เมตร และยาวประมาณ 4 เมตร จากนั้นนำพลาสติกสีดำ

มารองในบ่อ เพื่อป้องกันมิให้น้ำซึมออก ใส่ปุ๋ยชีวภาพหรือปุ๋ยคอกประมาณ 20 กิโลกรัม ตามด้วยน้ำจุลินทรีย์ชีวภาพประมาณ 0.5 ลิตร ลงในบ่อ

                ปล่อยน้ำลงในบ่อให้เต็มและนำพันธุ์ไข่น้ำมาปล่อย ประมาณ 7 วัน พันธุ์ของไข่น้ำจะแพร่ขยายเต็มบ่อ สามารถเก็บผลผลิตโดยใช้ตะแกรงเล็กๆ ช้อนไปประกอบอาหารหรือจำหน่ายได้ทุกวัน

                ไข่น้ำเลี้ยงไว้ในบ่อจะขยายพันธ์ได้เรื่อยๆ โดยการให้ปุ๋ยชีวภาพ น้ำจุลินทรีย์ ในทุกอาทิตย์ และเติมน้ำให้เต็มปากบ่ออยู่เสมอ

• ประโยชน์ของไข่น้ำ

ไข่น้ำเป็นอาหารที่มีโปรตีนมาก สามารถเลี้ยงเพื่อนำไปประกอบอาหารหรือจำหน่ายได้ นอกจากนั้น ยัง

เพาะเลี้ยงไว้เพื่อเป็นอาหารปลาได้เป็นอย่างดี

การปลูกผักหวานป่า

• วัสดุอุปกรณ์

1.เมล็ดพันธุ์ผักหวานป่า

2. ภาชนะเพาะเมล็ด

3. ทรายสะอาด

4. กระสอบป่าน

5. ใยมะพร้าว

6. ขวดพลาสติก

• วิธีเพาะพันธุ์ผักหวานป่า

1.เตรียมเมล็ดพันธุ์ผักหวานป่า โดเลือกเมล็ดที่สุกภายใน  1 อาทิตย์แรก หากสุกจัดกว่านั้น อัตราการรอดของ

ต้นผักหวานก็จะน้อยลง

2.นำเมล็ดพันธุ์ที่เตรียมไว้มาล้างด้วยน้ำสะอาด ล้างเปลือกและเมือกออกให้หมด แล้วนำไปผึ่งลมให้แห้ง 2

วัน

3. เตรียมทรายที่สะอาดเกลี่ยลงในกระบะ หรือภาชนะที่จะทำการเพาะเมล็ด โดยให้ทรายมีความหนา

ประมาณครึ่งฟุต เพราะรากของผักหวานจะเจริญเติบโตเร็วและยาวมาก

5. นำเมล็ดพันธุ์มาเพาะลงในกระบะทรายที่เตรียมไว้ โดยกลบทรายให้มิดเมล็ดเพียงเล็กน้อย จากนั้นคลุมด้วย

กระสอบป่าน รดน้ำให้ชุ่มทุกวัน

5. วันที่ 20 เปิดกระสอบป่านออก เมล็ดพันธุ์เริ่มแทงรากและเริ่มโผล่เมล็ดขึ้นมาเหนือทราย

6. ประมาณวันที่ 25 เริ่มแทงยอด สามารถนำไปปลูกได้ โดยปลูกไว้ในที่ร่ม เช่น ใต้ต้นกล้วย หรือคลุมด้วย

ผ้าสแลน 40% เพราะใน 2 ปีแรกของผักหวานป่า จะไม่ชอบแสงแดด หากโดนแดดมากต้นผักหวานจะตายได้ง่าย

•การดูและรักษา

ควรปล่อยให้ผักหวานป่าเป็นไปตามธรรมชาติ เพราะเป็นพืชที่มีความทนทานต่อโรคและแมลงได้เป็นอย่างดี การ

รดน้ำจะไม่มีผลต่อการเจริญเติบโตหรือการแตกยอดของผักหวานป่า การพรวนดินจะทำให้รากขาดได้ง่าย เพราะรากของผักหวานป่าจะหากินบริเวณผิวดิน ส่วนการใส่ปุ๋ยเคมีหรือฮอร์โมนใดๆ จะทำให้ต้นผักหวานป่า แคระ เกร็ง และอาจตายไปในที่สุด

•ประโยชน์ของผักหวานป่า

เป็นผักที่หายากและเพาะพันธุ์ได้ยาก เป็นที่ต้องการของตลาด จึงทำให้มีราคาแพง มีคุณค่าทางอาหารสูง

สามารถนำไปประกอบกาหารได้หลายอย่าง

                ………………………………………………..

ที่มา : สำนักงานปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์